تورکجه دیل بیلگیسی- دؤردونجو درس

شعر دئييله‌بيلن هر اثرين أوچ اؤزلليگي اولماليدير: بيچيم، اؤلچو، اوياق. بو درسده «اؤلچو» حاققيندا بيلگي وئره‌جه‌ييك.

شعر اؤلچوسو هر ديلده، او ديلين قورولوشوندان دوغار. توركجه‌ميزين اكلمه‌لي ديل اولودوغو ايچون، اسكي شعر اؤلچوسوده «هجا اؤلچوسو» اولموشدور. بورادا هجا اؤلچوسو حاققيندا دانيشاجاغيق.

هجا اؤلچوسو ان اسكي شعر اؤلچوسودور. اونون اساسي مصراعلارين بارماق ساييسي ايله مساوي اولمالاريدير. كئچميشده توركجه هجا اؤلچوسونه «وزن بنان» (= بارماق اؤلچوسو) دئيرميشلر. هجا اؤلچولرينده، آتالاريميز ايكيلي اؤلچودن اون آلتيلي اؤلچويه كيمي شعر يازميشلار:

ادامه نوشته

تورکجه دیل بیلگیسی- بیرینجی درس

بيرينجي درس

دونيا ديللري

 

ديللرين يارانيشي

ديللرين يارانيش مسأله‌سي هر زامان انساني مشغول ائتميشدير. بو مسأله أوزه‌رينده بيلگينلر چوخ دوشونموش و چئشيدلي گؤروشلر اورتايا قويموشلار. بيليم دونياسي اينديه كيمي قطعي و كسين بير نظريه‌يه ال تاپماميشدير. ان تانينميش گؤروشلر،‌بونلاردير:

 

1. يانسيلاما گؤروشو: بو گؤروشه گؤره، انسان هر بؤلگه‌ده، طبيعتده و يان – يؤره‌سينده اولان سسلري تقليد ائتمك و اونلاري انكشاف وئرمكله ديل يارادا بيلميشدير. بو گؤروشه گؤره، طبيعت انسان ايچون ياراديجيليق قايناغي حساب اولور. انسان، قوشلارين، آغاجلارين، سويون، يئلين و يوره‌سينده‌كي هر وارليغين تؤره‌تديگي سسلري، يانسيمايا چاليشميشدير. بونا گؤره‌ده،‌ بؤلگه‌لرده‌كي سسلرين و شرط‌لرين دگيشيك و فرقلي اولدوقلاري ايچون، ديللرده دگيشيك اولموشلار. تورك ديلي‌نين يارانديغي بولگه‌لرين، بوزلاق و سيجاق بؤلگه‌لر كيمي باغلي سسلي بؤلگه‌لر اولماديقلاري ايچون، تورك ديلي ان يئتگين و گئنيش ديل اولاراق يارانميشدير. . . . . .

ادامه نوشته

درباره نوشتار زبان تركي

بن (ريشه)

اسماعیل سالاریان

    عمده ترين قسمت كلمات تركي را بن (ريشه) تشكيل مي دهد، اصولاً بن كلمات تركي «تك هجايي» است و كلمات «چند هجايي» از بن هاي «تك هجايي» و پسوند تشكيل شده اند، گرچه تعداد اندكي از كلمات چند هجايي غير قابل تجزيه به نظر مي رسند، مثل كلمات: ده وه (شتر)، سكّيز (عدد هشت)، دوْقّوز (عدد نه)، اياق (قدم)، و...كه شايد به دليل عدم آشنايي اين كلمات قابل تجزيه نيستند و يا به علّت باستاني و قديمي بودن كلمات، تجزيه كردن آنها يراي بسياري از زبان شناسان هم مكتوم و پوشيده است.

( آردینی اوخو )

ادامه نوشته

آموزش زبان ترکی

«« زنگ زبان »»

تاریخ (علم) و تاریخ (مورخه): اؤته ك - Ötək ، ایلایگون- İlaygün

در زبان فارسی برای نامیدن هر دو مفهوم متفاوت علم تاریخ (به انگلیسی History) و مورخه (به انگلیسی Date) مانند تاریخ تولد، كلمه واحد "تاریخ" بكار می رود، اما در زبان تركی همچو كمبودی وجود ندارد. حال آنكه در بعضی از نشریات دانشجوئی تركی در ایران، یك واژه ایلای به سیاق فارسی در هر دو معنی علم و مورخه بكار می رود كه مساله ساز است.

در زبان تركی برای تاریخ به معنی علم تاریخ، واژه "اؤته كötǝk " (اؤت + -ه ك، از اؤتمك به معنی سپری شدن و گذر كردن) پیشنهاد شده است . . .

( ادامه مطلب را بخوانید )( آردینی اوخو )

ادامه نوشته

آموزش زبان نوشتارى تركى 10

يولداشلار !

امروز ميخواهم روش ديگرى براى آموزش نوشتار تركى امتحان كنم چون روشهاى قبلى‌جز در مورد يكى دو نفر براى ساير دوستان قابل فهم نبوده است، البته اين ميتواند دو دليل داشته باشد: يا دوستان عزيز با دقت كمتر و سرسرى مطالب وبلاگها را مى خوانند و ياد نمى گيرند و يا بقول خودشان كيبورد كامپیوترشان اشكال دارد كه حروف را درست تايپ نمى‌كند! كه البته من نام دليل دوم را بهانه تراشى ميگذارم و براى رفع دليل اوّل روش امروز را بكار ميبرم:

چند تمرين كوچك برايتان مى نويسم تا جوابش را در كامنتها بنويسيد.

1. ما تركان ايران، حرف Ö را بصورت ؤ مى نويسيم. مثل اؤزوم(خودم)، اؤزگه (بيگانه)

چند مثال ديگر بنويسيد. 

2. ما حرف E را بصورت ئ مى نويسيم. مثل ائليم(ايل من) ، سئل لر (سيل ها)

چند مثال ديگر بياوريد.

3. ما حرف Ə را بصورت ا -ه مى نويسيم. مثل الك(غربال)، سئومه مك(دوست نداشتن)

چند مثال نيز از شما ميخواهم.

4. ما در محاورۀ تركى حروف ق را در پايان كلمات خ تلفظ مى‌كنيم. مثل آلماق كه آلماخ مى گوييم اما در نوشتار تركى بايد ق بنويسيم. مثل بوداق(شاخه)، بولاق(چشمه)

چند مثال هم از شما مى خواهم.

5. ما در محاورۀ تركى حرف ك را در پايان كلمات ح تلفظ مى كنيم كه در نوشتار نبايد ح بنويسيم. مثل اورك(دل) كه اورح مى گوييم. بيلمك(دانستن) كه بيلمح مى گوييم. 

چند مثال بنويسيد.

هله ليك بوقدر.

سايقيلاريملا: سوناى سئوگیلیم وطن

آموزش زبان نوشتارى تركى 7 و 8

توركجه ميزي اؤيرنمك ايسته ين آرخاداشلاريم!

اينديسه فعل دن اسم دوزلدن اك لر:

İŞ  مثل يئميش ، باريش ، دوروش ، گؤروش

İM  گئييم ، آليم ، دوروم ، سورو^م

IQ  آچيق ، ازيك ، اوچوق ، بوكو^ك

Gİ  ايلگي ، سايقى

GƏ  بؤلگه 

GİN  بيلگين ، سايقين ، جوشقون ، دوشگون

QAN  ياپيشقان ، دؤيوشگن

ĞIÇ باشلانغيچ

ICI ييرتيجي ، بيليجي

İ  ديري ،باتى ، دوغو ، سورو^

IT يانيت

ƏNƏK  يئته نه ك ، دوواناق

SƏK  ديرسك ، توتساق

CƏ  دوشونجه

MƏCƏ  بيلمه جه ، تاپماجا

 پسوندهاى اسم ساز را يادآوري ميكنم كه از اسم ، اسم ميسازند:

(4) LİK  مثل شنليك ، ياخشيليق ، بؤيوكلوك، اولقونلوق

(4) Çİ  ديلچي ، آوچى ، سوتچو^ ، قوروقچو

(4) SİZ  يئرسيز ، قانسيز‌، اوزسو^ز ، هوش سوز 

(4) Lİ  تئل لي، شانلى ،بوشلو ، اونلو^

(2) CA  قيسساجا ،توركجه

(4) CİL  ائوجيل ، قوناقجيل ، اؤلومجول ، سورونجول 

(2) DAŞ  قارداش ، ديندش

(2) AR  ياشار ، يئتر

(2) AN  اوغولان(اوغلان) ، ارن

(2) AQ  اوتاق ، ديلك

(4) İT  چئشيت ، ياشيت ، قوروت ، سورو^ت

(2) SAL  قومسال ، جينسل

(2) QA  باشقا ، اؤزگه

_بو اؤرنك كلمه لرين بعضيسي آذربايجان توركجه سينده فرقلي ايشله نير. 

_بعضي اوستادلاريميزين نظريجه ، "-سال" اكي يئني اك دير و اسكي توركجه ميزده يوخوموش!

_كلمه لرين معناسيني بيلمه ديگينيز حالدا سورسانيز ممنون اولارام.

هله ليك بو قدر.

سونای تورک - سئوگیلیم وطن

آموزش زبان نوشتارى تركى 2 - نوشتن كلمات بيگانه در زبان ترکی

زبانهاي زنده دنيا كلماتي را از يكديگر يه عاريت مي گيرند و اين يك واقعييتي است اجتناب ناپذير بطور نمونه تعداد كلماتي كه از ديگر زبانها به زبان فارسي وارد شده است بسيار زياد مي باشد، زبان مادري ما هم كلماتي از زبان هاي ديگر پذيرفته است و در عين حال كلمات زيادي از زبان مادريمان در ديگر زبانها مورد استفاده قرار مي گيرد ما بايد توجه داشته باشيم كه ورود بيش از حد كلمات ديگر زبانها مي تواند ما را به وضعيتي دچار كند كه امروزه فارسي به آن دچار شده است و از طرفي بايد بدانيم كلماتي هم از ديگر زبانها به زبانمان وارد شده دچار تغييراتي شده اند و طبق قانون هاي حاكم بر زبانمان آن كلمات را پذيرفته ايم.  براي مثال محمود(məhmud) و جمال(cəmal) كه در آنها قوانين حاكم بر زبانمان رعايت نشده در هنگام ورود به زبانمان دچار تغييراتي مشوند و به (mahmud) و (camal) تغيير شكل مي يابد.

 

 تلفظ متفاوت كلمات توسط ترك زبانان با تلفظ ملتهاي ديگر ساكن ايران گاه موجب تمسخر ابلهانه نژادپرستي قرار ميگيرد كه از قوانين حاكم بر زبانمان بي خبرند و در ذهن مسمومشان تلفظ متفاوت را به حساب ناتواني ملتمان در تلفظ كلمات مي گذارند. حال اينكه قوانين دقيق خودش منطبق مي كند. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .(ادامه مطلب را حتما بخوانید)( آردینی اوخو )

ادامه نوشته

آموزش زبان نوشتارى تركى

دوستان من! وبلاگ نويسان ترك زبان ! هي من گفتم و شما نشنيده گرفتيد ديگر چاره اى ندارم جز اينكه از اين به بعد پستهايم را به آموزش زبان نوشتارى تركى اختصاص دهم.

واللاه من جانا گلديم بو توركجه يازان لارين اليندن، بير ايكي دنه فرقلي حرفيميز وار سانكى داش داشيياجاق سينيز، آرخاداشلار نييه يانليش يازيرسينيز آخى؟ بيزيم ديليميز ائله چتين دئييل كي!

آرخاداشلار! 

تنها يكى دو حرف بخصوص در زبان تركى‌ وجود دارد كه با كمى‌ دقت ميتوانيم آنها را درست بنويسم مگر اينكه عمداً بخواهيد به زبان مادريمان لطمه بزنيد و بى‌ارزشش كنيد كه در اين صورت اطلاع دهيد تا از لينكهايم جدايتان كنم!

بوگون تكجه Ö (ؤ ) ، Ü ( و ^) حرفلرينى يازماغي تمرين ائله يين. قالان حرفلريسه گلن پست لاردا دئيه جه يم.

Ö {ؤ} مثل اؤزگه اؤردك اؤنم بؤيوك اؤلدو سؤندو گؤردو گؤز سؤز دؤز چؤز دؤنگه چؤندو بؤلگه اؤرتوك چؤرك 

Ü {و^} مثل اوزمك سوزمك اورك سوزگئچ دوزلتمك بوزولمك پولوشوك شوشه مورگو گولمك گولوش گول

بيشترين اشتباهات نوشته ها در نوشتن اين حرف Ö ميباشد كه معمولاً به معناى مطلبتان لطمه ميزند مثلاً:

مينويسيد اؤلدو كه منظورتان "شد" است اما نوشته ايد "مُرد"

مي نويسيد هورورم كه منظورتان "مي بافم" است اما نوشته ايد "پارس ميكنم"

 جاييكه بايد همزه بگذاريد نمي گذاريد و جاييكه نبايد بگذاريد مي گذاريد، ازاين به بعد به مطالب وبلاگهايتان نمره خواهم داد ( شوخى كردم ) نه اينكه فكر كنيد خودم را باسواد ميدانم ،‌نه! من فقط خودم را در برابر زبان تركى مديون ميدانم، وظيفۀ همۀ ما پاسدارى‌از زبان مادرى است، لطفاً حمايت كنيد.یازان: سونای تورک

( آردینی اوخو )

ادامه نوشته

سوزلوک-2

ترکی به فارسی

2

آتلاشان: تحریک شده

آتلاشدیرماق: برانگیختن، انگیزاندن

آتلاشدیریجی: تحریک کننده

آج: گرسنه

آجلیق: گرسنگی

آچون: دنیا

آخار سو: آب جاری، آخار سولار: آبهای روان

آخساق: لنگ

آخماجا، شیرره کان: آبشار

آخین: حمله، هجوم، یورش

آراج: کسی که غذای معمولی دارد

آریچی، پتکچی: زنبوردار

آریق: لاغر، مردنی

آزاج: کم خور، کم اشتها

آستاق: آویزان

آلدانیش:فریب

اؤتورگو: مراسم بدرقه، بدرقه

اؤتوروجو: بدرقه کننده

اؤن گونلوک: دهه، ده روزه

اورمانچی: جنگل بان

اوززه ک: لب، مغز

اومماق: منتظر شدن، چشم به راه بودن

اووسانا: احسان

ایچ: درون، باطن

ایچار: ایشقار،باطنی، درون گرا

ایچراق: داخلی تر، درونی تر

ایچسل: درونی، داخلی

ایچلاق: ایچ – آلات، محتویات شکم

ایرماق: چای، رود

ایشقارلیق: درون گرایی، باطن گرایی، باطنی

ایگیدلیک: جوانمردی

ایلیک: مغز استخوان

باتار سو: آیهای فرو رونده در زمین

باخماجا: پنجره

باخیش: زاویه دید

باخیم: نگاه، منظر

باساج: چاپ کننده

باساق ائوی: چاپخانه

باستاق: کتاب

باسما، باساق: چاپ

بالیقچی: پرورش دهنده ماهی

بالیقچین: ماهیگیر، مرغ ماهی خوار

بنز: نبض

بوُز: خاکستری

بوز: یخ

بوزلاج: یخچال

بیچین چی، اوتچو: دروگر

پالتار یویان: لباسشویی

پینار سو: آبهایی که از دل زمین بیرون می آید مثل چشمه، قنات و...

تاپشیریق: تمرین

ترخان: مرفه

توخ: سیر

تویوغا باخان: مرغدار

تویوقچو: فروشنده مرغ

جبلخ ات: گوشت خالص

جیکنه: جیغ بلند حاصل از ترس

جیلخ: خالص، ناب

چارپماق: تازاندن

چانتا: کیف

چای باشی: سر شاخه رود

چایلاق: رودخانه، بستر رود

چوغول: جاسوس، خبر چین

داش باسما: چاپ سنگی

داغینجی: کوه نورد

داغینماق: کوه نوردی کردن

دریامج: دریاچه

دوداقلاشماق: لب به لب شدن

دوزاق: دام، تله

دوشوک: نارس، کال

دوناج: فریزر

دونبا: قلمبیده

سؤنوش: خاموشی، پایان، مردگی

سارساق: احمق، عنود، لجوج

ساریمساق: سیر

سایاق: مثل، مانند

سسگین: رادیو

سو سویودان: آبسرد کن

سو قیزدیره ن: آبگرم کن

سوتچو: شیرپز، کسی که شیر گله های روستاها را می خرد

سوسوز: تشنه

سووات: ساحل، حاشیه رود

سوووش: süvüş سیراب

سویغون: بی تعصب، خونسرد

سیزقین: آهمند، زار

شهره: گوشت چربی دار

فالا ایچه ن: مضر، سرمایه خور

فالا قویماق: دست گذاشتن، تصاحب کردن

فالا: مایه، اساس، چیزی که با آن بشود کاری را شروع کرد، حداقل

قاخیق: برآمده، برجسته

قارماق: قلاب، لنگر کشتی

قازما: قرقاول

قاشخا: اوزو بوز، حرف گوش نکن، بی ادب رک گو

قاشقا: مشهور، گاو پیشانی سفید

قاشینال یاخماجا: کرم ضد خارش

قاشینال: ضد خارش

قاشینما: خارش

قالغون: کندرو، متحجر، سنتی

قوخوق: گندیده، متعفن، بودار

قورتولوش: رهایی

قورداق: کرم خاکی

قوروقچو: مرتع بان

قونوش: بحث، گفتگو

قیپچین: حیا کن

قیرپیم: لحظه، آن

قیرپیمجه: آنی، به اندازه لحظه ای

قیزغین: تندرو، افراطی، هشری

قیزیل آی پارا: هلال احمر

کؤنه ز: لجباز

کونگول: کوهان شتر، گوژ پشتی

گؤزگون: تلویزیون

گؤزه ج: طمعکار، حریص، آزمند

گؤل: برکه

گؤلمج: حوض، استخر

گؤنده ریجی، ائلچی: سفیر، فرستاده

گدیک، شاواق: قله، زیروه

گمیرجه ک: غضروف

مئشه: بیشه

مازارات: لجباز، کسی که از دنده چپ بلند شده

ماشات: انگل، مزاحم

هؤرگون: محدود شده، محدود

هاماش: همرا، همتا

یئتیریجی: رسانه

یئتیک: رسیده، کامل

یئماج: پرخور

یاخماجا: کرم صورت و هر چیز مالیدنی به پوست

یاغار سو: نزولات جوی

یانقی: عطشان

یوُروجو: خسته کننده

سوزلوک

فارسی به ترکی

1

آبرو: اوزم uzm

آبستن، حامله: بویلو، بوغاز( در مورد حیوانات)

آسمانخراش: یوغار، گؤی دلن، یوکسک دام، هوندور بنا

آموزش متوسطه: اورتا اوخول

آموزشی: اؤیره تیم

اؤزمان: متخصص

اتاق پذیرایی: قوناق اوتاغی، قوللوق اوتاغی

اتاق خواب: یاتاق

اتاق نشیمن: اوتاق

ارتش: اوردو، قوشون

ارزان: اوجوز

امضاء کردن: قول چکمک

امضاء: قول چکمه

بخت، سرنوشت: اودوم odum

بندر: لیمان

به شرط چاقو: کسمه جه

تبر: بالتا، ناجاق

ثروتمند: وارلی، زنگین

جوان: گنج

جوانمرد: ایگیت

حادثه، اتفاق: اولای

حشره: بؤجوک

خجالتی: اوتانقاج، اوتانجاق

خدای بزرگ: اولو تانری

خربزه: قاوون

خشک کن: قورولایان

خلوت: سایخاش

دبستان: ایلک اوخول

دستور زبان: دیل بیلگی سی

رئیس جمهور: جومهور باشقانی

رئیس: باشقان

رای: اؤی، سس

سرشتن: یوغورماق

شلوغ: قالابالیق

شناگر: اوزگونچو

صلیب سرخ: قیزیل خاچ

فراموشکار: اونوتقان

القاح: دؤل- له مه

گران: باها

گرانفروش: باهاجیل

گرانفروشی: باهاجیللیق

گرانی: باهالیق

المثنی: ایکه م

مزرعه: تارلا

مشترک: اورتاق

ورم: شیش

هندوانه: قارپیز

یکبار مصرف: بیرجه لیک، بیریوللیق

سوزلوک- چاغ

çağ , zaman,fəsil

وقت , زمان, فصل

(بیر اینجی بولوم)

گون/gün = روز

یئدیجه / yeddicə =هفته

آی / Ay = ماه

ایل / İl = سال

گونلوک / Günlük = روزانه

یئددی لیک / Yeddi lik = هفتگی

آیلیق / Ayliq = ماهانه

ایللیک / İllik = سالانه

بیر ایل /  Bir il =  یک سال

اؤتن ایل / Ötən il = سال گذشته

گلن ایل =  Gələn il= سال آینده

بیلدیر / Bildir =  پارسال

اینیش ایل /  İnişil = دو سال قبل

بو ایل / Bu il = امسال

ایل بویو / İl boyu = در طول سال

گون بویو / Gün boyu =  در طول روز

حانسی ایلده / Hansi ildə = کدام سال

1388-جی ایل / 1388-ci il = سال 1388

ایلده - آیده - گونده /İldə - ayda - gündə= درسال-درماه-در روز

ایل باش / İlbaşi =  آخر سال

یاز / Yaz =  بهار

یای =/ Yay = تابستان

سون باهار - گوز /Güz - son bahar =  پائیز

قیش / Qiş =  زمستان

یایدا / Yayda =  در فصل تابستان

بو یای /  Bu yay = این تابستان

یاز آغزی /  Yaz ağzi  = اول بهار

چیله گئجه سی / Çilə gecəsi =  شب یلدا

یای اورتاسی /  Yay ortasi =  وسط تابستان

بوز آی /  Boz ay = اسفند

بایرام آیی /  Bayram ayi = ماه اسفند

گون اورتا / Günorta =  وسط روز

دوغوم گونو /  Doğum günü = روز تولد

گونش ایلی / Günəş ili =  سال شمسی

آی ایلی / Ay ili =  سال قمری

سون چرشنبه / Son çərşənbə  = چهارشنبه آخر

قیش گئجه سی / Giş gecəsi  = شب زمستان

اکین چاغی Əkin çaği = زمان کشت

بیچین چاغی /  Biçin çaği =  زمان درو

گنجلیک چاغی / Ganclik çaği =  زمان جوانی

سوزلوک

گئییم لر ، بزک لر و ائو دوْناتی

آرخالیق = شنل

دون = مانتو

ترکوینک = زیر پیراهن

آیاق قابی = کفش

...................

ادامه نوشته

سوزلوک

اگین / گؤوده / اؤزدک

 

اوز = صورت

اؤپکه = جگر (شش ، جگر سفید )

باغیر / باغری = جگر( جگر سیاه )

بنیز = چهره

باش = سر

بارماق = انگشت

دری = پوست

دیرناق = ناخن

دیرسک = آرنج

دیز = زانو

توک = موی بدن

قیل = موی کنده شده

قیچ = پا ؟

آیاق = پا ؟

قولتوق = زیر بغل

چئگین = دوش

سوموک = استخوان

ایلیک = نخاع

دامار = رگ

قان = خون

دابان = پاشنه

دالاق = طحال

قیزیل باغیرساق = مری

باغیرساق = روده

بویوک باغیرساق = روده بزرگ

کیچیک باغیرساق = روده کوچک

قابیرغا = دنده / پهلوی سینه

قورساق = معده

بؤیرک = کلیه

اؤد = صفرا

بئیین = مغز

دیلچک = زبان کوچک

بیلک = مچ

قابیرغا = دنده

دؤش = سینه

بود = ران

بالدیر = ساق پا

توپوق = قوزک پا

داماق = کام و لثه

دیش = دندان

یاناق = گونه

قاش = ابرو

کیپریک = مژه

جنک = خد

قیمت:	65,000 ریال
	این کتاب یکی از کتاب های جدید منتشر شده در مورد زبان تورکی آذربایجانی است. این کتاب برای مبتدی ها تهیه نشده است بلکه حاوی نکات دستوری برای کسانی است که به این زبان آشنایی دارند اما می خواهند زبان خود را تقویت کرده و اشتباهات خود را اصلاح کنند. علاوه بر آموزش زبان این کتاب قسمت های جالبی همانند نگاهی به ادوار و تاریخ زبان و ادبیات تورکی، ویژگیهای طلایی زبان تورکی، متن های نمونه از متاب های مهم نظم و نثر تورکی و ... نیز می باشد.   نویسنده : علی محمد بیانی انتشارات : اختر قطع : رقعی تعداد صفحه : 182  زبان : تورکی آذربایجانی - فارسی تاریخ انتشار : 1391

 

آیا می دانید که :

نگارش و تدریس کتب درسی به زبان ترکی درآذربایجان ، مختص زنده یاد حاج میرزا حسن رشدیه نبود.‌پس از وی نیز این اقدام خیرخواهانه را دیگری ادامه دادند از جمله کتب درسی پنج جلدی به زبان ترکی آذربایجانی تحت عنوان خمسه ادبیّه نیز از سوی میرزا  صادق تبریزی فرزند ملا اسدالله در سال ۱۸۹۳ میلادی( ۱۲۷۲شمسی) با اصول نوین تعلیم و تربیت در تبریز چاپ و منتشر شده است.